بارترومای گوش، که به عنوان آسیب باروتراپی شناخته می‌شود، نتیجه تغییرات ناگهانی فشار در محیط اطراف است. این وضعیت معمولاً در هنگام پرواز، غواصی یا استفاده از آسانسورهای سریع‌السیر رخ می‌دهد و می‌تواند منجر به درد، سرگیجه و کاهش شنوایی شود.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
باروتروما گوش چیست؟علائم باروتروما گوشعلل و عوامل مؤثر در بروز باروتروما گوشتشخیص باروتروما گوشدرمان باروتروما گوشپیشگیری از باروتروما گوش
باروتروما گوش چیست؟
باروتروما گوش، که برخی آن را به عنوان "گوش هواپیما" می‌شناسند، نوعی ناراحتی یا درد در گوش‌هاست که ناشی از تغییرات سریع فشار هوا می‌باشد. این وضعیت معمولاً هنگام پرواز با هواپیما، به‌ویژه در زمان صعود یا فرود، اتفاق می‌افتد و ممکن است برای برخی افراد بسیار آزاردهنده باشد.این مشکل به طور خاص برای نوزادان و کودکان خردسال می‌تواند بسیار دردناک باشد، زیرا دستگاه‌های شنوایی آنها هنوز به‌طور کامل تکامل نیافته‌اند. علاوه بر پرواز، باروتروما گوش ممکن است هنگام استفاده از آسانسورهای سریع یا رانندگی در مناطق کوهستانی نیز رخ دهد. همچنین در فعالیت‌های زیرآبی همچون غواصی اسکوبا، این حالت که با نام "فشردگی گوش" شناخته می‌شود، رخ می‌دهد. در این شرایط، با افزایش عمق آب، فشار وارده بر گوش میانی افزایش پیدا کرده و ممکن است ناراحتی ایجاد شود.گوش میانی یک فضای پر از هواست که بین پرده گوش و استخوان‌ها قرار دارد و از طریق لوله‌ای به نام شیپور استاش به پشت بینی متصل می‌شود. این لوله وظیفه تنظیم فشار گوش میانی را با فشار بیرونی بر عهده دارد. اگر عملکرد شیپور استاش مختل شود و اختلاف فشار بین گوش میانی و دنیای خارج ایجاد شود، فرد ممکن است درد یا احساس گرفتگی در گوش را تجربه کند.
علائم باروتروما گوشعلائم شایع شامل موارد زیر هستند:- حس گرفتگی در گوش - شنیدن صدای مبهم به دلیل ناتوانی پرده گوش در لرزش و تولید صدا به شکل طبیعی - تجربه درد در ناحیه گوشاگر در گوش‌های خود صدای "پاپ" (بسیاری از افراد این صدا را به عنوان یک تجربه غیرقابل توصیف توصیف می‌کنند که ممکن است باعث ایجاد حس راحتی پس از شنیدن آن شود، زیرا نشان‌دهنده تنظیم فشار در گوش است.) می‌شنوید، این وضعیت نشان‌دهنده باز بودن لوله‌های استاش است. در صورتی که این لوله‌ها مسدود شوند، گوش میانی ممکن است با مایع شفاف پر شود تا فشار داخلی را تعدیل کند. اما اگر این لوله‌ها همچنان بسته باقی بمانند، تخلیه مایع صورت نگرفته و مشکلات جدی‌تری ممکن است به وجود آید:- درد شدید گوش - احساس سرگیجه (که به آن سرگیجه نیز گفته می‌شود) - پارگی پرده گوش، که می‌تواند با نشت مایع یا خون از گوش همراه باشد - کاهش قدرت شنوایی این کاهش ممکن است موقت باشد و پس از بازگشت فشار به حالت طبیعی برطرف شود.در موارد خفیف، علائم پس از بازگشت به شرایط عادی (مانند رسیدن به خشکی) باید خودبه‌خود برطرف شوند. اما اگر این علائم ادامه یافت یا شدت بیشتری پیدا کرد، توصیه می‌شود که برای بررسی و درمان به پزشک مراجعه کنید.
جهت دریافت نوبت از بهترین متخصصان گوش و حلق و بینی درمانگاه شبانه روزی سلیم کلیک کنید.
علل و عوامل مؤثر در بروز باروتروما گوشگوش انسان به تغییرات فشار هوا و آب بسیار حساس است. با این حال، بیشتر افراد دچار مشکل باروتروما گوش نمی‌شوند مگر اینکه مشکلی در عملکرد لوله استاش وجود داشته باشد که مانع از باز شدن مناسب آن شود. عواملی که می‌توانند خطر ایجاد باروتروما را افزایش دهند شامل موارد زیر هستند:- گرفتگی سینوس‌ها - سرماخوردگی یا دیگر عفونت‌های تنفسی - آلرژی‌ها - ساختار و اندازه کانال گوش - قرار گرفتن در معرض دود تنباکو یا سایر مواد تحریک‌کننده - تغییرات هورمونی مثل بارداری همچنین اگر در مواجهه با انفجارهای بلند صوتی مانند شرایط محیطی در ارتش یا در هنگام غواصی اسکوبا بدون تجهیزات مناسب باشید، ریسک ابتلا به باروتروما گوش افزایش می‌یابد.تشخیص باروتروما گوشدر صورت احساس درد ناشی از باروتروما، پزشک با طرح مجموعه‌ای از سؤال‌ها وضعیت شما را ارزیابی می‌کند. این پرسش‌ها کمک می‌کنند تا فشار گوش تشخیص داده شود و احتمال وجود دیگر آسیب‌ها ارزیابی گردد. برخی از این سؤال‌ها عبارت‌اند از: - آیا هنگام پاک کردن گوش خود مشکلی داشته‌اید؟ - آیا علائم در هنگام صعود یا نزول فشار ظاهر شده‌اند؟ - مدت زمان علائم چقدر بوده است؟ - آیا سابقه عفونت سینوس‌ها یا گوش دارید؟ پزشک سپس با استفاده از ابزاری به نام اتوسکوپ داخل گوش‌های شما را بررسی کرده و شرایط پرده گوش را ارزیابی می‌کند. در صورت وجود مایع پشت پرده گوش، ممکن است مدتی طول بکشد تا بهبودی کامل حاصل شود، و در طی این مدت شنوایی نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد.در اکثر موارد، گذر زمان بهترین درمان است، اما اگر پس از دو ماه بهبود حاصل نشد، احتمال نیاز به جراحی برای جلوگیری از کاهش دائمی شنوایی وجود دارد.اگر پس از پرواز یا غواصی دچار سرگیجه شدید و احساس می‌کنید که دنیا دور شما می‌چرخد یا ممکن است بیفتید، ضروری است که فوراً به پزشک مراجعه کنید.
درمان باروتروما گوشدرمان باروتروما گوش معمولاً به شدت علائم و نوع آسیب بستگی دارد. علائم خفیف این مشکل اغلب طی چند دقیقه برطرف می‌شوند، اما اگر بیش از این ادامه پیدا کند، ممکن است نیاز به بررسی دقیق‌تر وجود داشته باشد. در موارد جدی‌تر، مانند پارگی پرده گوش، دوره بهبود می‌تواند چندین ماه به طول بینجامد و گاهی نیازمند جراحی برای ترمیم پرده یا ساختار گوش میانی باشد.برای موارد خفیف، راهکارهای خانگی معمولاً کافی هستند:- تلاش کنید گوش‌هایتان را "باز" کنید. - جویدن آدامس یا آب‌نبات سفت می‌تواند کمک‌کننده باشد.- در حین پرواز، نوشیدن آب و عمل بلعیدن به حفظ عملکرد شیپور استاش کمک می‌کند.اگر باروتروما هنگام غواصی رخ دهد، درمان در همان زمان ضروری است. در صورت احساس درد یا پُری گوش، از رفتن به عمق بیشتر خودداری کنید و با روش‌های تخلیه گوش، مشکل را برطرف کنید. در صورتی که موفق نشدید، باید به سطح آب بازگردید و کلیه توقف‌های رفع فشار را رعایت کنید.در صورت پارگی پرده گوش حین غواصی، ممکن است گیجی یا حالت تهوع ایجاد شود که می‌تواند موجب وحشت شود و صعود سریع را به دنبال داشته باشد. همراه غواصی شما، باید به دقت وضعیت شما را زیر نظر بگیرد و در صورت لزوم، کمک کند تا روند صعود ایمن و توقف‌های لازم انجام شود. پس از رسیدن به سطح آب، هرگونه جسم یا قطره نباید در گوش قرار گیرد، بلکه باید گوش را خشک نگه داشت.- درمان‌های اولیه شامل مصرف ضد احتقان‌ها و اسپری بینی برای کمک به باز شدن شیپور استاش است. اگر آلرژی عامل این مشکل باشد، تجویز آنتی‌هیستامین‌ها نیز ممکن است موثر باشد. تسکین درد با کمک داروهای مسکن انجام می‌شود و اگر پرده گوش سالم بوده باشد، استفاده از قطره‌های تسکین‌دهنده درد مجاز است.- در صورت پارگی پرده گوش، برای جلوگیری از عفونت تجویز آنتی‌بیوتیک خوراکی ضروری است. همچنین، معاینات شنوایی مانند اودیوگرام ممکن است لازم باشد تا تأثیرات کم‌شنوایی ارزیابی شود.- اگر فلج صورت ایجاد شود، پزشک ممکن است استروئیدهای خوراکی تجویز کرده و درمان مناسب را آغاز کند.
پیشگیری از باروتروما گوش برای جلوگیری از باروتروما گوش، باید شیپور استاش خود را باز نگه دارید. روش‌های موثر برای انجام این کار شامل موارد زیر است:داروها: اگر دچار سرماخوردگی یا آلرژی شده‌اید، توصیه می‌شود حدود یک ساعت پیش از پرواز از داروهای ضد احتقان استفاده کنید. همچنین، اسپری بینی یا آنتی‌هیستامین می‌تواند در کاهش علائم و باز نگه داشتن شیپورهای استاش مفید باشد.گوش‌گیرهای مخصوص: استفاده از گوش‌گیرهایی که برای سفرهای هوایی طراحی شده‌اند، می‌تواند تغییرات فشار را به تدریج منتقل کند و به گوش‌های شما فرصت دهد تا با شرایط جدید بهتر سازگار شوند.برای کسانی که غواصی می‌کنند، رعایت موارد زیر می‌تواند به جلوگیری از آسیب گوش کمک کند:تعادل فشار: قبل از شروع و هنگام پایین رفتن زیر آب، تعادل فشار بین گوش داخلی و خارجی را ایجاد کنید.ورود به آب با پاها: ابتدا با پاها وارد عمق شوید؛ این شیوه می‌تواند متعادل کردن فشار را آسان‌تر کند.نگاه به بالا: با بالا نگاه کردن و کشیدن گردن، باز شدن مناسب لوله شیپورهای استاش امکان‌پذیرتر می‌شود.واکنش به درد: اگر هنگام غواصی احساس درد کردید، فوراً و به‌آرامی به سطح آب برگردید؛ ادامه دادن در چنین شرایطی ممکن است منجر به آسیب دائمی شود.پرهیز از غواصی: اگر علائمی مرتبط با سینوس‌ها یا مشکلات تنفسی فوقانی دارید، توصیه می‌شود در این حالت غواصی نکنید.
به یاد داشته باشید، سلامت گوش‌ها و شنوایی شما بسیار مهم است. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با مشکلاتی مانند گرفتگی گوش، صدای "پاپ" یا کاهش شنوایی مواجه هستید، نگران نباشید. تیم پزشکان متخصص ما در درمانگاه شبانه روزی سلیم آماده است تا به شما کمک کند. ما با استفاده از روش‌های پیشرفته و تشخیص دقیق، به بررسی و درمان مشکلات گوش و شنوایی شما خواهیم پرداخت.