نارسایی قلب، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های قلبی است که به دلیل ضعف عملکرد قلب در پمپاژ خون به وجود می‌آید. این بیماری میتواند ناشی از عواملی مانند فشار خون بالا، بیماری‌های عروق کرونر و نارسایی‌های قلبی مادرزادی باشد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب این بیماری، میتواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش عوارض آن کمک کند. در این مقاله، به بررسی علل، علائم و راه‌های درمان نارسایی قلب خواهیم پرداخت.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
نارسایی قلبی چیست؟چه عواملی منجر به نارسایی قلبی می‌شوند؟ علائم نارسایی قلبی چیست؟نکاتی برای پیشگیری از نارسایی قلبیدرمان نارسایی قلبیزندگی با نارسایی قلبی
نارسایی قلبی چیست؟نارسایی قلبی به معنای توقف کامل عملکرد قلب نیست، بلکه به این معناست که قلب نمی‌تواند وظایف خود را به‌طور کامل انجام دهد. این وضعیت هنگامی رخ می‌دهد که قلب قادر نباشد خون و اکسیژن کافی را به بافتهای بدن پمپاژ کند. این مشکل ممکن است ناشی از ضعف عضله قلب باشد، اما عوامل دیگری نیز میتوانند عملکرد قلب را کاهش دهند. در ابتدا، قلب ممکن است تا حدی این نقص را جبران کند، اما در نهایت برای جلوگیری از پیشرفت مشکل، نیاز به درمان خواهید داشت.
جهت دریافت نوبت و انجام معاینات از بهترین متخصصان قلب کلیک کنید.
چه عواملی منجر به نارسایی قلبی می‌شوند؟ با افزایش سن، عملکرد قلب ممکن است به تدریج کاهش یابد، اما این اختلال میتواند افراد جوان را نیز تحت تأثیر قرار دهد. اغلب، افراد مبتلا پیش از این دچار یک مشکل زمینه‌ای بوده‌اند. علل این نارسایی را میتوان به دو دسته کلی تقسیم کرد: شرایطی که به طور مستقیم به عضله قلب آسیب می‌زنند و شرایطی که با افزایش بار کاری بر قلب فشار وارد می‌کنند. در اینجا به برخی از دلایل رایج اشاره می‌شود:بیماری عروق کرونر: این بیماری که با تجمع پلاک در عروق کرونر مشخص می‌شود، میتواند باعث کاهش جریان خون به عضله قلب شود و در طول زمان به آسیب عضله قلب منجر گردد.انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی): حمله قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون به بخشی از عضله قلب مسدود شود. آسیب ناشی از این وضعیت میتواند توانایی پمپاژ قلب را تضعیف کرده و به نارسایی قلبی منجر شود.فشار خون بالا: فشار خون بالا مداوم باعث می‌شود که قلب برای پمپاژ خون بیشتر تلاش کند که این امر میتواند به هیپرتروفی (بزرگ شدن) عضله قلب منجر شود. با گذشت زمان، این وضعیت میتواند به نارسایی قلبی منجر گردد.کاردیومیوپاتی: شرایطی که به طور مستقیم بر عضله قلب تأثیر می‌گذارند، مانند کاردیومیوپاتی متسع یا هیپرتروفیک، میتوانند قلب را ضعیف کرده و به نارسایی قلبی کمک کنند.مشکلات دریچه قلب: عملکرد نادرست دریچه‌های قلب، مانند تنگی آئورت یا نارسایی میترال، میتواند بار کاری قلب را افزایش دهد و در نتیجه به نارسایی قلبی منجر شود.عفونت‌ها: عفونت‌های ویروسی، میوکاردیت یا اندوکاردیت میتوانند باعث التهاب و آسیب به عضله قلب شوند و بر عملکرد پمپاژ آن تأثیر بگذارند.نقایص مادرزادی قلب: ناهنجاری‌های ساختاری که از بدو تولد وجود دارند میتوانند بر عملکرد طبیعی قلب تأثیر بگذارند و در طول زمان به نارسایی قلبی منجر شوند.دیابت: دیابت کنترل نشده میتواند به تصلب شرایین (تنگی عروق) و فشار خون بالا منجر شود که هر دو از عوامل خطر نارسایی قلبی هستند.چاقی: اضافه وزن میتواند به بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا و دیابت منجر شود و خطر نارسایی قلبی را افزایش دهد.بیماری‌های مزمن ریه: شرایطی مانند بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) میتواند با تأثیر بر عملکرد ریه، فشار بر قلب را افزایش دهد و منجر به نارسایی قلبی شود.عدم تعادل تیروئید: هر دو پرکاری تیروئید و کم‌کاری تیروئید در صورت عدم مدیریت صحیح میتوانند به نارسایی قلبی کمک کنند.سوء مصرف الکل و مواد: مصرف بیش از حد الکل یا استفاده از برخی داروها میتواند به طور مستقیم به عضله قلب آسیب برساند و منجر به نارسایی قلبی شود.
علائم نارسایی قلبی چیست؟تنگی نفس: یکی از نخستین هشدارهایی است که ممکن است توجه شما را جلب کند، به‌ویژه پس از شروع فعالیت‌های جسمانی. با پیشرفت نارسایی قلبی، این علامت حتی در حالت استراحت نیز میتواند مشاهده شود. در برخی موارد، امکان دارد هنگام دراز کشیدن یا خوابیدن دچار تنگی نفس شوید. علت این وضعیت آن است که قلب توانایی کافی برای مدیریت جریان خون بازگشتی از ریهها را ندارد. در نتیجه، مایعات به داخل ریهها نشت کرده و عمل تنفس را دشوار میکند.
خستگی: زمانی که قلب شما نتواند به‌درستی خون را پمپاژ کند، بدن تلاش میکند تا جریان خون را به سمت مغز و اندام‌های حیاتی هدایت کند. در نتیجه، خون‌رسانی به ماهیچه‌های اندام‌ها کاهش یافته و باعث ضعف در دست‌ها و پاها می‌شود. این وضعیت میتواند انجام کارهای روزمره مانند بالا رفتن از پلهها یا حتی راه رفتن در یک اتاق را دشوار کرده و احساس خستگی ایجاد کند. علاوه بر این، ممکن است حالت سبکی سر نیز تجربه شود.
سرفه مداوم و خسخس سینه: این میتواند نشان‌دهنده آن باشد که قلب شما برای انجام وظایفش تحت فشار قرار گرفته و خون بازگشتی از ریهها به درستی جابه‌جا نمی‌شود. در این حالت، ممکن است مایعات به داخل ریهها نفوذ کنند. در برخی موارد، این سرفه‌ها میتوانند با تولید مخاط سفید یا صورتی همراه باشند. اگر چنین علائمی را تجربه کردید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
تورم و اضافه وزن: ذخیره شدن مایعات در بافتها میتواند به ایجاد تورم در پاها، مچ‌ها، ساق پا یا حتی شکم منجر شود. عملکرد کلیه‌ها، به دلیل کاهش جریان خون، ممکن است دچار اختلال شود و حذف سدیم از بدن را به خوبی انجام ندهد. در نتیجه، مایعات بیشتری در بافتهای بدن تجمع می‌کنند. در صورتی که با تورم مداوم یا افزایش وزن ناگهانی مواجه شدید، حتماً به‌سرعت با پزشک خود مشورت کنید.
حالت تهوع: ممکن است این حالت را تجربه کنید یا تنها حس کنید که کاملاً پر شده‌اید و دیگر قادر به خوردن نیستید. در هر صورت، این وضعیت میتواند باعث کاهش اشتها شود. دلیل این موضوع آن است که دستگاه گوارش شما خون و اکسیژن کافی دریافت نمیکند.
ضربان قلب: این یکی از هشدارهای رایج محسوب می‌شود. زمانی که قلب شما خون را به درستی پمپاژ نمیکند، بدن شما متوجه می‌شود و برای جبران این وضعیت ممکن است به چند روش عمل کند: • افزودن ماهیچه به قلب برای افزایش قدرت پمپاژ • بزرگ‌تر کردن قلب به‌گونه‌ای که بتواند بهتر کشیده شود و به حالت اولیه بازگردد • سریع‌تر کردن ضربان قلب
گیجی: ممکن است حس کنید گیج یا کم‌انرژی هستید. احتمال دارد دچار سردرگمی شوید یا حتی شروع به فراموش کردن برخی مسائل کنید. وقتی سایر اندام‌ها به‌درستی کار نمی‌کنند به دلیل کمبود جریان خون، سطح برخی مواد مانند سدیم در خون تغییر میکند. این تغییرات میتوانند بر عملکرد مغز شما تأثیر بگذارند.
نکاتی برای پیشگیری از نارسایی قلبیبا رعایت اقدامات ساده می‌توانید احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهید. داشتن تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورت مصرف سیگار، ترک آن گام مؤثری در حفظ سلامت قلب خواهد بود. اگر اضافهوزن دارید، تلاش برای کاهش آن میتواند تأثیر چشمگیری داشته باشد. همچنین، اگر در معرض خطر بالا قرار دارید یا قلب شما آسیب دیده است، پزشک ممکن است با تجویز دارو به کاهش خطر کمک کند. همکاری با پزشک و عمل کردن به توصیه‌ها به صورت یک تیم میتواند به طور جدی در پیشگیری مؤثر باشد.
درمان نارسایی قلبیبه طور کلی، این مشکل معمولاً درمان قطعی ندارد، اما میتوان آن را مدیریت کرد. برنامه درمانی اغلب شامل اقداماتی مانند ورزش منظم و پیروی از یک رژیم کم‌سدیم می‌شود. پزشک ممکن است از شما بخواهد وزن روزانه خود را بررسی کنید تا از تجمع بیش از حد مایعات در بدن جلوگیری شود. علاوه بر این، لازم است میزان مایعات دریافتی روزانه خود را کنترل کنید. داروهایی نیز ممکن است برای مدیریت شرایط تجویز شوند. همچنین، کاهش سطح استرس و پرهیز از مصرف کافئین میتواند کمک‌کننده باشد. در موارد خاص، پزشک ممکن است جراحی برای کاشت دستگاه‌هایی که عملکرد قلب را بهبود می‌بخشند، توصیه کند.
زندگی با نارسایی قلبی نیازی نیست که این شرایط بر زندگی شما تسلط داشته باشد. بهتر است تمرکز خود را بر کارهایی بگذارید که با وضعیت کنونی قادر به انجامشان هستید، نه آنچه از دستیابی به آن ناتوانید. شاید لازم باشد اولویت‌هایتان را مشخص کنید و از برخی فعالیت‌های دیگر چشم‌پوشی کنید. همچنین ممکن است به استراحت بیشتری احتیاج پیدا کنید. در پایان، اگر شما یا یکی از عزیزانتان به ناراحتی قلبی مبتلا هستید، اهمیت مراجعه به پزشکان متخصص را نادیده نگیرید. تیم پزشکی درمانگاه شبانه روزی سلیم با تجربه و دانش کافی آماده است تا به شما در تشخیص و درمان این بیماری کمک کند. با مراجعه به پزشکان ما، می‌توانید از مشاوره‌های تخصصی و برنامه‌های درمانی مناسب بهره‌مند شوید و به بهبود کیفیت زندگی خود کمک کنید.